Zarys dziejów
Zamek w Wiśniczu, największy po Wawelu zamek w Małopolsce, stoi na północnym skraju cypla wcinającego się w dolinę Leksandrówki. Ma formę regularnej, czteroskrzydłowej budowli z dziedzińcem i czterema wieżami. Jego początki wiążą się z działalnością gospodarczą Kmitów herbu Szreniawa, którzy około połowy XIV w. rozpoczęli tworzenie wokół Wiśnicza klucza posiadłości ziemskich. Wzniesiony w tym czasie zamek pełnił funkcję obronnej rezydencji właścicieli.
Fundatorem warownej siedziby był Jan Kmita, sprawujący w latach 70. XIV urzędy starosty sieradzkiego, ruskiego i krakowskiego. Po raz pierwszy istnienie zamku („castrum”) poświadczają rachunki żup bocheńskich z lat 1396.
Fortyfikacje
Rezydencja pozostawała w posiadaniu Kmitów aż do śmierci Piotra (1553), wojewody krakowskiego (1536-53). Od r. 1554 zamkiem władali Barzowie i Stadniccy, a w r. 1593 nabył klucz wiśnicki Sebastian Lubomirski, który wystarał się u cesarza Rudolfa II o przyznanie mu tytułu „hrabiego na Wiśniczu”. Jego syn Stanisław w latach 1615-21 przebudował rezydencję i umocnił pięciobokiem fortyfikacji bastionowych według projektu Macieja Trapoli.
Barokowa brama
W kurtynie wschodniej zwraca uwagę barokowa brama wjazdowa w formie łuku tryumfalnego (1621). Lubomirski był też fundatorem obronnego klasztoru karmelitów bosych, wzniesionego na południe od zamku, na terenie ogrodu zamkowego, oraz założycielem miasta Nowy Wiśnicz (1616).
W posiadaniu Lubomirskich Wiśnicz pozostawał aż do połowy XVIII w. Wówczas stał się własnością Sanguszków, a później Potockich i Zamoyskich. Po pożarze w r. 1831 został opuszczony i zaczął popadać w ruinę. Od całkowitej dewastacji uchroniły zamek remonty podjęte przez Zjednoczenie Rodowe Lubomirskich, które odkupiło w r. 1901 swą dawną siedzibę.
Czasy po wojnie
Po II wojnie światowej zamek został upaństwowiony. Do gruntownej odbudowy i restauracji wspaniałej niegdyś magnackiej rezydencji przystąpiono w r. 1949, a pracami kierował Alfred Majewski. Zamek, wraz z innymi zabytkami Nowego Wiśnicza tworzy niepowtarzalny zespół zachwycający bogactwem relacji widokowych i kompozycyjnych, wielością wątków artystycznych i historycznych, różnorodnością i jakością form stylowych oraz kontekstów kulturowych.
GODZINY ZWIEDZANIA ZAMKU, TRASY PODZIEMNEJ I WYSTAWY "ŚREDNIOWIECZNE NARZĘDZIA TORTUR"
ZWIEDZANIE ZAMKU
Sezon turystyczny: kwiecień – październik
- od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-18:00
(wejścia z przewodnikiem o godz. 8:30, 9:30, 10:30, 11:30, 12:30, 13:30, 14:30, 15:30, 16:30)
- soboty, niedziele i święta w godz. 10:00-18:00
(wejścia z przewodnikiem o godz. 10:30, 11:30, 12:30, 13:30, 14:30, 15:30, 16:30)
Poza sezonem: listopad – marzec
- od poniedziałku do piątku w godz. 08:00-16:00
(wejścia z przewodnikiem o godz. 08:30, 09::30, 10:30, 11:30, 12:30, 13:30, 14:30)
- soboty, niedziele i święta w godz. 11:00-16:00
(wejścia z przewodnikiem o godz. 11:30, 12:30, 13:30, 14:30)
TRASA PODZIEMNA I WYSTAWA "ŚREDNIOWIECZNE NARZĘDZIA TORTUR"
Sezon turystyczny: kwiecień – październik
- od poniedziałku do piątku wejścia z przewodnikiem o każdej pełnej godzinie (9:00 - 17:00)
- soboty, niedziele i święta wejścia z przewodnikiem o każdej pełnej godzinie (11:00 - 17:00)
Poza sezonem: listopad – marzec
- od poniedziałku do piątku wejścia z przewodnikiem o każdej pełnej godzinie (09:00 - 15:00)
- soboty, niedziele i święta wejścia z przewodnikiem o każdej pełnej godzinie (12:00 - 15:00)
Zwiedzanie Zamku, Trasy Podziemnej, Krypty grobowej Lubomirskich oraz ekspozycji prof. Czesława Dźwigaja i wystawy "Średniowieczne narzędzia tortur" wyłącznie w grupach z przewodnikiem.
Grupa musi liczyć min. 10 os. a max. 45 os. (w przypadku Trasy Podziemnej i wystawy "Średniowieczne narzędzia tortur" grupa może liczyć max. 25 os.)
Dzieci do lat 5 wstęp bezpłatny
W przypadku grup szkolnych jeden opiekun na każde 14 dzieci wstęp bezpłatny
Przewodnicy grup turystycznych wstęp bezpłatny
Opiekunowie osób niepełnosprawnych wstęp bezpłatny
Zwiedzanie Trasy Podziemnej zaleca się w obuwiu pełnym z podeszwą o dobrej przyczepności
Trasę Podziemna mogą zwiedzać osoby dorosłe i sprawne fizycznie oraz dzieci w wieku od 6 lat
Trasa Podziemna nie jest przystosowana do zwiedzania przez osoby niepełnosprawne
Dzieci i młodzież szkolna mogą zwiedzać Trasę Podziemną tylko pod opieką osób pełnoletnich, sprawującymi nad nimi opiekę i ponoszących za nie pełną odpowiedzialność